Konferencja "Krajobraz i Park"


Dnia 30 stycznia 2009 roku Towarzystwo Ochrony Krajobrazu i Bia³owieski Park Narodowy zorganizowa³y w siedzibie Bia³owieskiego Parku Narodowego w Bia³owie¿y sympozjum w celu zwrócenia uwagi na dramatyczny stan krajobrazu kulturowego tak¿e wokó³ parków narodowych. Celem sympozjum by³o zwrócenie uwagi na konieczno¶æ ratowania krajobrazu i sugestia, by parki narodowe sta³y siê o¶rodkami ochrony nie tylko przyrody, ale tak¿e otaczaj±cego krajobrazu. Deklaracja zosta³a przyjêta przez oko³o stu polskich i zagranicznych uczestników sympozjum "Krajobraz i Park". Bia³owieska Deklaracja Krajobrazowa zosta³a opublikowana w wielu czasopismach jako apel o ochronê krajobrazu przyrodniczego i kulturowego





Wybrane wyk³ady:

prof. A.Strumi³³o (6 MB)
J.T. Królikowski (5,7MB)



BIA£OWIESKA DEKLARACJA KRAJOBRAZOWA

Europejska Konwencja Krajobrazowa z roku 2000 zosta³a ratyfikowana przez Polskê w roku 2004. Zgodnie z postanowieniami Konwencji jako¶æ i ró¿norodno¶æ krajobrazów europejskich stanowi wspólny zasób, wymagaj±cy ochrony i ¶wiadomego planowania.

Krajobraz, bêd±c dobrem ogólnospo³ecznym i elementem dobrobytu spo³eczeñstwa i jednostek ulega szybkim przemianom. W Polsce przemiany te niejednokrotnie prowadz± do degradacji krajobrazu, zarówno przyrodniczego jak i kulturowego.
W zastraszaj±cym tempie gin± na naszych oczach historyczne, kulturowe i przyrodnicze warto¶ci krajobrazu. Ma miejsce wyprzeda¿ krajobrazu przyrodniczego i kulturowego pod pretekstem rozwoju, a w istocie chêci ³atwego zysku. Chaotyczna przestrzennie i architektonicznie zabudowa, w my¶l zasady, ¿e ka¿dy u siebie mo¿e robiæ co chce, nie ma nic wspólnego z demokracj±, a jest szkodliwa spo³ecznie. Depczemy historiê miejsc uzurpuj±c sobie prawo do dowolnego ich dzielenia, zabudowywania, a nawet nazywania, pogardzaj±c zastanym dziedzictwem setek lat wspólnej na tej ziemi kultury ludzi ró¿nej tradycji, religii, narodowo¶ci.

Krajobraz jest najwa¿niejszym elementem otoczenia ludzkiego, jest odziedziczon±, wspóln± warto¶ci±, której ochrona jest obowi±zkiem wszystkich obywateli. Obowi±zkiem, którego wrogiem jest populizm i chêæ zysku, a z którego wype³nienia rozlicz± nas pokolenia nastêpne.

Krajobraz nigdy nie jest anonimowym terenem inwestycyjnym: posiada swoj± historiê, pamiêæ, ci±g³o¶æ. Ka¿dy region posiada swoiste cechy, zarówno krajobrazu przyrodniczego jak i kulturowego.

Planowanie nie mo¿e byæ koncertem ¿yczeñ inwestorów i w³a¶cicieli gruntów, lecz dopasowywaæ te ¿yczenia do uwarunkowañ wynikaj±cych z ochrony ogólnospo³ecznych warto¶ci, jakimi jest ochrona przyrody i ochrona dóbr kultury.

Ka¿dy krajobraz kulturowy posiada swoj± historycznie ukszta³towan± sylwetê, elementy to¿samo¶ci, wyró¿niaj±ce go cechy (ukszta³towanie terenu, uk³ad urbanistyczny z liniami zabudowy, dominanty, wnêtrza urbanistyczne, skalê architektoniczn±, osie widokowe, a¿ po detal architektoniczny czy toponomastykê). Zmiany w krajobrazie, które s± nieuniknion± cech± rozwoju powinny zachodziæ w sposób zrównowa¿ony i harmonijny, s³u¿±c zachowywaniu regionalnych warto¶ci i odtwarzaniu lub tworzeniu krajobrazów harmonijnych, godz±cych ochronê przyrody, substancji kulturowej i rozwój zrównowa¿ony.

My, obywatele, ¿±damy od tych, którzy w naszym imieniu sprawuj± w³adzê ustanowienia i wdro¿enia polityki krajobrazowej na wszystkich szczeblach, do czego zobowi±zuje nas ratyfikowana europejska konwencja krajobrazowa.

¯±damy przywrócenia planowania przestrzennego, które powinno byæ zawsze uwarunkowane waloryzacj± przyrodnicz± i kulturow±.

¯±damy od polityków samorz±dowych i pañstwowych, o¶rodków opiniotwórczych, przedstawicieli ¶rodowisk kultury i ¶rodków przekazu: ratujmy polski krajobraz przed unifikacj±, szpeceniem, dewastacj±. Ochrona krajobrazu nasz wspólny obowi±zek.

¯±damy w pierwszej kolejno¶ci od samorz±dów gospodaruj±cych w otoczeniach parków narodowych: niech krajobrazy wokó³ miejsc o najwy¿szej warto¶ci przyrodniczej dadz± przyk³ad podnoszenia warto¶ci kulturowej, niech nie bêdzie tam miejsca dla chaosu przestrzennego, niech zachowaj± cechy regionalne, daj±c ¶wiadectwo historycznym procesom i lokalnym uwarunkowaniom.


Uczestnicy sympozjum "KRAJOBRAZ I PARK"
Bia³owie¿a, 30 stycznia 2009 r.